Podstawowe informacje:
Wieś położona 12 km na pd. od Żnina, na Pojezierzu Gnieźnieńskim, nad Jez. Gąsawskim.
Historia:
W 1227 r. Gąsawa była miejscem zjazdu książąt piastowskich: Leszka Białego, Konrada Mazowieckiego, Henryka Brodatego i Władysława Laskonogiego. Radzono nad zjednoczeniem kraju i podporządkowaniem Pomorza władzy księcia-seniora. Zjazd został przerwany zdradzieckim najazdem Świętopełka Gdańskiego. Zamordowano wówczas księcia Leszka Białego w pobliskim Marcinkowie Górnym (tam pomnik ukazujący i upamiętniający śmierć księcia).
Gąsawa posiadała prawa miejskie w latach 1388-1934.
Ciekawe miejsca:
We wsi barokowy kościół drewniany z końca XVII w. i początkowa stacja kolejki wąskotorowej do Żnina (przez Biskupin i Wenecję), która wozi turystów w zabytkowych wagonikach.
W pobliżu – w Marcinkowie Dolnym w zaniedbanym parku podworskim znajduje się pomnik Giacomo Pucciniego (1858-1924) – wybitnego kompozytora, m.in. twórcy oper „Cyganeria”, „Tosca” i „Madame Butterfly”. Wystawiony został w okresie międzywojennym wg proj. J. Juszczyka. W parku był też pomnik Chopina również proj. J. Juszczyka, w 1962 r. przeniesiony został do Żnina.
