Podstawowe informacje:
Wieś położona 33 km na północ od Gniezna i 8 km na południe od Żnina, na terenie Pałuk – regionu historyczno-etnograficznego. Ośrodek turystyczny.
Historia:
W 1933 roku miejscowy nauczyciel, Walenty Szweitzer, odkrył w Biskupinie niezwykle osiedle. Wzniesiono je na wyspie, obecnie jest to półwysep. Było to osiedle tzw. kultury łużyckiej, ostatnio datowane na VIII w. p.n.e. Wyspę otoczono wówczas częstokołem z 25 000 pali drewnianych wbitych ukośnie w dno jeziora. Za nim wybudowano drewniany, wypełniony ziemią wał obronny (460 m dł. i 6 m wys.). Wewnątrz było 11 równoległych ulic i 1 okrężna oraz ok. 100 drewnianych domów, w których mieszkało około 1200 osób. Rozpoczęte w 1934 r. badania archeologiczne trwają z przerwami do dzisiaj. Odkryto tu m.in. kral, czyli wielką zagrodę dla bydła, typową dla ludów pasterskich, a datowaną na 1800-1600 r. p.n.e., czyli na początki epoki brązu.
Ciekawe miejsca:
Część osady w Biskupinie zrekonstruowano. Obecnie jest to udostępniony do zwiedzania rezerwat archeologiczny. W pawilonie muzealnym, stojącym poza terenem wykopalisk jest stała wystawa „Biskupin i jego okolica – 10 000 lat historii” poświęcona odkryciom archeologicznym w Biskupinie i okolicy. Podobne osady obronne odkryto również w odległym o 8 km Izdebnie i w odległych o 15 km Sobie-juchach. Poza terenem wykopalisk stoi drewniana zabytkowa chata pałucka z l poi. XIX w. z ekspozycją etnograficzną materialnej kultury ludowej okolic Biskupina. Urozmaiceniem ekspozycji są zrekonstruowane piece garncarskie i chlebowe oraz zagrody ze zwierzętami domowymi.
Co roku w 1 połowie września odbywa się w Biskupinie tygodniowy festyn archeologiczny. Można wówczas obejrzeć m.in., tańce celtyckie, pokazy mody średniowiecznej, prehistoryczny wytop żelaza, proces o czary czy też np. pokaz wyrobu monet w starożytności.
Półwysep można również opłynąć statkiem o wdzięcznej nazwie „Diabeł Wenecki”, kursującym po Jeziorze Biskupińskim.
