Polska Jerozolima
Niewątpliwie największą perłę wśród zabytków Ziemi Kłodzkiej stanowi Sanktuarium Maryjne w Wambierzycach. Potocznie nazywa się je Jerozolimą Dolnośląską.
Ta niewielka, licząca 1000 mieszkańców miejscowość usytuowana jest pomiędzy dwoma wzgórzami w dolinie rzeki Cedron u podnóża Gór Stołowych. W centrum miasteczka znajduje się barokowa bazylika z XIII – wieczną figurką Wambrzyńskiej Królowej Rodzin, której koronacja nastąpiła w 1980 roku.
W pierwszych latach XIII wieku niewidomy Jan z Raszewa odzyskał wzrok modląc się u stóp figurki Matki Boskiej z Dzieciątkiem, która usytuowana była na drzewie lipy. Od tego momentu do miejsca cudu zaczęli przybywać coraz liczniejsi pielgrzymi. Obecna świątynia została wybudowana w 1715-1720 roku. W 1725 roku słynny rzeźbiarz Karol Sebastian Flader wykonał ołtarz główny oraz ambonę. Z roku na rok przybywało tu więcej pątników nie tylko z kraju, ale równie z Moraw, Austrii oraz Czech. W 1936 roku Papież Pius XI nadał świątyni tytuł bazyliki mniejszej.
Kolejnym elementem tego wyjątkowego miejsca kultu jest założona w latach 1683- 1708 przez Daniela Osterberga Kalwaria. W 1698 roku za domem Matki Bożej Bolesnej powstał domek pustelnika, a w latach 1769- 1775 nastąpiła przebudowa schodów na Górę Kalwarię.
Na przełomie XIX i XX wieku wszystkie kaplice wyposażono w naturalistyczne polichromowane drewniane figury, będące dziełem rzeźbiarzy tyrolskich. Bazylika została oświetlona, co jeszcze wyraźniej podkreśla architektoniczny wyraz świątyni. Miejsce to słynie z wielu cudów, dlatego jest chętnie odwiedzane szczególnie w okresie wakacji.
